WN Kozijnen & Prefab Wanden in Breedenbroek gebruikt voor de afwerking van kozijnen sinds twee jaar alleen nog maar Aplex Aqua, de biobased verf van Anker Stuy Coatings. Waarom doen ze dit en hoe bevalt het?
“Het past uitstekend bij de manier waarop wij produceren”, zegt WN-directeur Mark Nederlof. “En steeds meer klanten gaan voor het milieuvoordeel.” Ook Anker Stuy Coatings ziet de belangstelling voor dit verfsysteem groeien. De verfproducent uit Terwispel verwacht dit najaar voor Aplex Aqua het groene KOMO-productcertificaat met een groenverklaring volgens BRL 7010.
De toegepaste verf speelt keer op keer een belangrijke rol bij de manier waarop het houten kozijn uit milieuberekeningen naar voren komt. Dat zorgt ervoor dat fabrikanten de focus meer zijn gaan richten op verfsystemen met een hoog biobased gehalte. Biobased verf bestaat voor een groot deel uit herwinbare grondstoffen. “En dat vinden meer en meer woningbouwcorporaties, maar ook de grotere bouwbedrijven steeds interessanter”, zegt Nederlof. De fabrikant schakelde twee jaar geleden volledig over van acrylaat Hydrolux naar de watergedragen biobased alkydemulsie Aplex Aqua, beide van Anker Stuy Coatings.
Nederlof: “Er vielen toentertijd een aantal zaken samen. Wij verwachtten dat biobased de standaard zou worden. Om ons te onderscheiden van de collega’s, hebben we daarop geanticipeerd. Bij onze klanten is met name de onderhoudsinterval van groot belang voor de milieuscore ten opzichte van alternatieven zoals kunststof kozijnen. Met andere woorden: als het kozijn een totale levensduur heeft van bijvoorbeeld 75 jaar en in die tijd bijvoorbeeld zes keer geschilderd moet worden, dan vergelijkt de opdrachtgever dit met kunststof, dat niet geschilderd hoeft te worden (wel schoongemaakt) en bijvoorbeeld een levensduur heeft van 40 jaar.” Alkydemulsies hebben vanuit hun oorsprong een hoog biobased gehalte conform de NEN-EN 16640 richtlijn. Daarom is het product in milieuberekeningen een duurzame(re) keuze.
WN Kozijnen en biobased verf
Verven worden vaak omschreven aan de hand van het bindmiddel dat wordt gebruikt. Bekende voorbeelden zijn alkydverf of acrylaatdispersieverf. Bij een biobased verf zijn het bindmiddel en soms ook andere componenten gemaakt van plantaardige en herwinbare grondstoffen. Dit zorgt in het algemeen voor minder de CO₂-uitstoot bij de productie van het bindmiddel. De milieubelasting van een biobased bindmiddel is doorgaans dan ook lager dan bij een product dat van aardolie is gemaakt. Alkydharsverven bevatten standaard tussen de 20 en 60 procent biobased grondstoffen voor het gebruik van plantaardige componenten zoals soja- of lijnzaadolie. Maar ook voor andere componenten zijn in toenemende mate grondstoffen beschikbaar die niet van aardolie maar van plantaardige of hernieuwbare grondstoffen zijn gemaakt. De verfsystemen worden onderzocht en getoetst conform de C14-methode (NEN-En 16640). Hiermee wordt de hoeveelheid koolstof van plantaardige oorsprong in de verf gemeten ten opzichte van het totale gehalte aan koolstof. Op basis van de normering kan het biobased gehalte van de verf vastgesteld worden, zoals in de KOMO-groenverklaring.
Elektrostatische spuitautomaat
Aplex Aqua bleek voor WN Kozijnen & Prefab Wanden een technisch succes. Commercieel technisch adviseur Arjan van Lochem van Anker Stuy Coatings zegt: “Het laat zich bij WN Kozijnen & Prefab Wanden prettig verwerken in de opgestelde elektrostatische spuitautomaat. De biobased verf droogt iets minder snel, waardoor zonder aanpassing van de luchtvochtigheid de nevel minder snel ophoopt dan bij het sneller drogende acrylaat. Aan de andere kant moet de iets langere droogtijd wel in je productieproces passen. En dat is bij WN Kozijnen & Prefab Wanden het geval.”
Gecombineerd met een terugwinsysteem laat biobased zich ook goed terugwinnen, waardoor er minder afval optreedt. Nederlof: “Op afvalgebied zitten we dicht bij de 0.” Het beste rendement wordt overigens gehaald als de timmerfabriek biobased óf watergedragen lak gebruikt en het liefst niet teveel door elkaar. Het scheelt veel doorspoelen als in het spuitproces van biobased naar acrylaatdispersie verf wordt overgegaan. Een additionele pomp kan dit overigens deels ondervangen, maar het blijft enigszins omslachtig. Van Lochem: “Als grond-en-voorlaksysteem wordt het Aplex Aquasysteem door de schilder als prettig ervaren. Het is niet thermoplastisch, waardoor het niet zo snel aankoekt aan het schuurpapier. Daardoor wordt het eindresultaat strakker.”
Biobased verf Aplex Aqua
Anker Stuy Coatings heeft biobased verf inmiddels al zo’n 35 jaar in het assortiment. Behalve voor kozijnen is het ook voor gevelbekleding en deuren beschikbaar. Het Aplex Aquasysteem bestaat uit een basisverf (grondverf), systeemcoat (voorlak) en topcoat. Technisch manager Mari de Meijer zegt: “Bij ons biobased alkyd bestaat ongeveer de helft van het vaste materiaal uit plantaardige oliën. Wij zien een hernieuwde belangstelling. Belangrijk is wel dat alle gespoten lagen van hetzelfde verfsysteem zijn, dus óf acrylaat óf alkydemulsie. De combinatie van beide op een ondergrond werkt niet. Bij lagere temperatuur (18°C) is er weinig verschil in droogtijd tussen Aplex (biobased alkyd) en acrylaat. De droogtijd tussen de lagen is minimaal vier uur en na de laatste laag 64 uur. De totale doorlooptijd is 64 tot 70 uur. Met acrylaten kan door het verhogen van de temperatuur de droogtijd worden verkort. Bij droging tussen 25 en 30°C kan de totale droogtijd terug worden gebracht tot dertig uur. Dit werkt niet bij alkydemulsie omdat de oxidatieve droging niet met warmte kan worden versneld. Alleen het verdampen van het water in het begin van de droging kan met warmte en luchtbeweging worden versneld.”
KOMO groenverklaring
Voor het aantoonbaar maken van biobased en hergebruikte producten biedt KOMO sinds enige tijd een groenverklaring. “De milieuvoordelen van Aplex hebben we deels in beeld”, zegt De Meijer. “De LCA is nog niet helemaal compleet. Je kunt in het algemeen wel zeggen dat het bindmiddel de grootste invloed heeft op de milieuscore van verf. En die is bij biobased gewoon beter dan bij producten op basis van aardolie. Bovendien hebben we de laatste jaren grote stappen gezet in de levensduur van verf en het verlengen van de onderhoudsfrequentie tot vijftien jaar.”
KOMO BRL 7010
Voor veel bouwproducten bestaat er een KOMO-BRL voor het aantonen van een kwaliteitsniveau van een product, realisatieproces, persoon of dienst. Met de nieuwe horizontale beoordelingsrichtlijn (BRL) 7010 ‘Hernieuwbare- , dan wel gerecyclede content van het KOMO gecertificeerde product’ zijn de basisregels vastgesteld waarmee van KOMO-gecertificeerde producten aanvullend en onafhankelijk kan worden bepaald in welke mate er sprake is van duurzame en hergebruikte grondstoffen. Door onder meer het koolstofgehalte in bouwmateriaal te meten, verdeelt de BRL 7010 de herkomst van bouwproducten in drie categorieën: hergroeibaar/biobased, herwinbaar en niet hernieuwbaar. De kwaliteit van het KOMO-gecertificeerde product is dus geborgd in de betreffende product BRL en met de BRL 7010 wordt daar een ‘groene paraplu’ overheen gelegd. “Voor onze biobased verf zijn we dat traject ook ingegaan”, legt De Meijer uit. “We hopen de verklaring binnen enkele weken binnen te krijgen.”
De Aplex Aqualijn wordt geleverd in combinatie met de eigen kleurpasta’s met hoogwaardige kleurpigmenten van Anker Stuy Coatings. De fabrikant garandeert kleurechtheid over een bepaalde tijd. De Meijer: “De glansprestaties van de producten zijn enorm goed en degraderen minimaal.”