ILS Houten Kozijnen versie 2.0: minder faalkosten en kortere doorlooptijd

De timmerindustrie was in 2021 één van de eerste sectoren met een ILS, een Informatie Leverings Specificatie. Een instrument dat voor duidelijkheid tussen bouwpartners moet zorgen. Recentelijk actualiseerde Hans Hendriks, sinds 2007 BIM-adviseur, deze in opdracht van de NBVT-sectie Kozijnen, zodat er nu een nog gebruiksvriendelijker ILS Houten Kozijnen 2.0 beschikbaar is. ‘Minder faalkosten, minder frustraties en verkorting van de doorlooptijd.’

Met een ILS kunnen ketenpartners helder aangeven welke informatie zij nodig hebben om adequaat te kunnen produceren. Van papier naar digitaal, van fax naar e-mail, van 2D naar 3D en van dossiermap naar Bouw Informatie Model. Met ieder stap is het proces van communiceren en uitwisseling van informatie sneller en duidelijker geworden.

Maar is dat wel zo? “Niet per se”, zegt Hendriks. “Samenwerken gaat beter als de informatie waarop we bouwen uitwisselbaar, gestructureerd, eenduidig, correct, volledig en herbruikbaar is. In de hele bouwkolom zijn veel partijen van elkaar afhankelijk. Maar BIM kan een valkuil worden als niet elke betrokkene de juiste informatie krijgt en aanlevert.” De BIM-specialist vervolgt: “Je moet je informatiebehoefte aan elkaar helder en duidelijk maken in een taal die geen ruimte laat voor dubbelzinnigheden en vergissingen. Dat betekent dat iedereen in een 3D-model dezelfde definities moet gebruiken voor bijvoorbeeld een bouwlaag, een kozijn, een raam, een deur. Mensen kunnen interpreteren, maar als je de check automatiseert, kan de computer met verschillende begrippen niet uit de voeten.”

BIM-basis ILS

Welke informatie heb je als timmerfabriek nodig om goede productiemodellen te maken voor houten kozijnen? En welke informatie van de timmerfabriek verwacht je daar als bouwer of onderaannemer voor terug? De BIM-basis informatieleveringsspecificatie is voor een heldere communicatie een goede eerste stap.

DigiGO BIM Loket in Nederland beheert deze BIM-basis en vele ontwerpende en bouwende partijen gebruiken ILS, zowel in Nederland als internationaal. In een ILS wordt vastgelegd welke bouwwerkinformatie door wie wordt aangeleverd, waar deze informatie te vinden is en wanneer ze beschikbaar is. Vanuit die basis ontstond de behoefte te specificeren welke informatie nog meer nodig is. Zo kwamen er verschillende ILS’en. De ILS Ontwerp & Engineering is inmiddels een bekende, er is een Aedes ILS en Hendriks werkte mee aan ILS’en voor kalkzandsteenleveranciers, staalconstructies, betonvloeren, betonwanden én houten kozijnen. 

Versie 1

De NBVT lanceerde in maart 2021 de eerste versie ILS Houten Kozijnen. “We zijn met elkaar om de tafel gaan zitten om dat vorm te geven”, zegt Hendriks. “Doel was te komen tot een uniforme en efficiënte wijze van informatie aanleveren voor de engineering van houten kozijnen.” De ILS Houten Kozijnen is een aanvulling op de BIM-basis ILS en geeft de informatiebehoefte weer om houten kozijnen te kunnen produceren. “Het werken met 3D BIM-modellen is in Nederland gemeengoed. Door het delen van BIM-modellen en hergebruik van de informatie in de keten ontstaan veel voordelen. Denk daarbij aan minder fouten, kortere doorlooptijden maar ook uniformiteit.” In versie 1 lag de focus op specificaties voor informatieaanlevering, ontwerp ten behoeve engineering productiemodel houten kozijnen. De informatiebehoefte van meerdere kozijnenleveranciers, softwareleveranciers en klanten is erin vastgelegd.

ILS voor houten kozijnen versie 2

Er is inmiddels ervaring opgedaan met het gebruik van ILS Houten Kozijnen. Daarop is besloten deze door te ontwikkelen naar een nieuwe versie. Hendriks: “Het algemeen gevoel was om het gebruik te stimuleren en te vergemakkelijken door de ILS voor aanleverende (ontwerpende) partijen nog eenvoudiger te maken. Zo bleek bijvoorbeeld dat het voor sommige Revit-gebruikers erg lastig was om kozijnen als een samenstelling (assembly) aan te leveren. In ILS versie 2 is ervoor gekozen dat het als alternatief mogelijk is om kozijn als losse onderdelen, met zelfde identificatiekenmerk, aan te leveren.” Aangezien de meeste vragen en feedback items van Autodesk Revit gebruikers kwam, is een Praktische toelichting als bijlage aangemaakt. Door midel van enkele instructies is aangegeven hoe te komen van Revit model naar IFC levering. Een andere reden voor een update is het Informatie specificaties productiemodel.

Softwareleveranciers

De vier softwareleveranciers van de timmerindustrie (Matrix, Groeneveld, Construsoft en Delta Pi) zijn hierbij betrokken met als doel de informatiespecificaties van houten kozijnen van het productiemodel te versterken. Hendriks: “Met andere woorden: de kozijnenkoper (aannemer/bouwer) krijgt inzicht in wat wenselijk is wat hij aanlevert zodat de kozijnenleverancier zo efficiënt mogelijk kan produceren. Maar daarnaast krijgt hij ook de informatie leveringsspecificaties terug als productiemodel.” De hyperlinks voor meer informatie te raadplegen zijn in de jongste versie geüpdatet naar de nieuwe versie buildingSMART Data Dictionary. Ook is de ILS Houten Kozijnen zo expliciet omschreven dat aangeleverde modellen conform buildingSMART IDS geautomatiseerd te controleren zijn. Een Information Delivery Specification (IDS) is een computerinterpretabel (XML-bestand) dat de uitwisselingsvereisten van modelgebaseerde uitwisseling definieert. Het definieert hoe je objecten, classificaties, eigenschappen en zelfs waarden en eenheden levert en uitwisselt.

Tien bedrijven

De ontwikkeling van ILS Houten Kozijnen 2.0 is een gezamenlijke inspanning geweest van zo’n tien bedrijven (zie kader). Hendriks: “Zij hebben ons met raad en daad terzijde gestaan en hebben ook gefungeerd als pilotbedrijven.” Hij noemt het maken van een ILS ‘leerzaam en complex’. “Je werkt met partijen die elkaar in de markt concurreren, maar elkaar in dit project opzoeken. Zonder de hulp van bedrijven die over hun eigen schaduw heenstappen gaat het ook niet.” De ILS Houten Kozijnen is toe te passen via de ILS Configurator die voor iedereen in de branche beschikbaar is. Met behulp van een vragenwizard doet deze configurator je op basis van jouw projectkenmerken een voorzet voor een ILS. Doordat er veel bronnen en data zijn gekoppeld in de configurator is het nog makkelijker een goede ILS te maken. Hendriks tot besluit: “Dat levert uniformiteit en efficiëntievoordelen op, want de ander kan er veel beter en sneller mee verder. Er ontstaan minder faalkosten, minder frustraties en je krijgt verkorting van de doorlooptijd. Als we modellen en informatie kunnen hergebruiken, dan gaat we echt de efficiëntieslag maken die met BIM mogelijk is.”

Dit artikel is afkomstig uit Timmerfabrikant 7/8-2023. Nog geen abonnee? Klik hier!